Page 14 - demo-978-616-426-119-8

บ ท ที่ ที่มาของพลาสติกชีวภาพ
02

หน่วยที่ซ�้า ๆ กันซึ่งเรียกว่า “มอนอเมอร์” (monomers) ค�าว่า “พอลิ” (poly) แปลว่า มาก และค�าว่า “เมอร์” (mer)
แปลว่า หน่วย ซึ่งทั้งสองค�าเป็นค�าที่มีจากภาษากรีก

พลาสติกที่คนส่วนใหญ่รู้จักกัน เป็นพอลิเมอร์ที่สังเคราะห์ขึ้นจากมอนอเมอร์ที่ได้จากกระบวนการ

กลั่นน�้ามันดิบ หรือจากสารปิโตรเคมีขั้นต้น (upstream petrochemical) จากปิโตรเลียม โดยปิโตรเลียมเกิด
จากการทับถมของซากพืชซากสัตว์เป็นระยะเวลาหลายล้านปี ดังนั้น ในบทนี้ จะกล่าวถึงแหล่งที่มาของสารปิโตรเคมี

ขั้นต้นเพื่อน�าไปสู่การสังเคราะห์เม็ดพลาสติก จนถึงจุดเปลี่ยนแปลงในอุตสาหกรรมพลาสติก ที่ท�าให้มีเทคโนโลยี

ในการสังเคราะห์ “พลำสติกชีวภำพ” (bioplastics) ขึ้นมา และรวมไปถึง “วัสดุชีวภำพ” (biomaterials) ที่ได้จาก
พลาสติกเพื่อน�าไปใช้งานต่อไป

แหล่งที่มำของสำรปิโตรเคมีขั้นต้นเพื่อน�ำไปสู่กำรสังเครำะห์พลำสติก
2.1

สารปิโตรเคมีขั้นต้น (upstream petrochemical) คือ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการกลั่นน�้ามันดิบหรือการแยกก๊าซ

ธรรมชาติในอุตสาหกรรมปิโตรเลียม โดยสารปิโตรเคมีขั้นต้นนี้ถือเป็นสารขั้นต้นในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี และถูกใช้เป็น
สารตั้งต้นในการผลิตสารปิโตรเคมีขั้นกลาง (intermediate petrochemical) และสารปิโตรเคมีขั้นปลาย (downstream

petrochemical) ตามล�าดับ โดยตัวอย่างของสารปิโตรเคมีขั้นต้น ขั้นกลาง และขั้นปลาย รวมถึงที่มาของสารปิโตรเคมี

เหล่านี้ ดังตารางที่ 2.1

ตำรำงที่ 2.1 สารปิโตรเคมีขั้นต้น ขั้นกลาง ขั้นปลายและแหล่งที่มา

แหล่งที่มา สารปิโตรเคมีชั้นต้น สารปิโตรเคมี สารปิโตรเคมีขั้นปลาย
ขั้นกลาง
ก๊าซธรรมชาติ เอธิลีน ไวนิลคลอไรด์ พอลิเอธิลีน (PE)
การกลั่นนำ้ามันดิบ เอธิลีนไกลคลอล พอลิไวนิลคลอไรด์ (PVC)
พอลิเอธิลีนไกลคอล (PEG)

ก๊าซธรรมชาติ พอพิลีน อะคลิโรไนไตร์ พอลิพอพิลีน (PP)
การกลั่นนำ้ามันดิบ อะคลิลิคแอซิด พอลิอะคลิโรไนไตร์ (PAN)
พอลิอะคลิลิคแอซิด (PAA)
ก๊าซธรรมชาติ บิวทีน พอลิอะคลิโรไนไตร์ บิวตะไดอีน สไตรีน (ABS)
การกลั่นนำ้ามันดิบ บิวตะไดอีน พอลิสไตรีน บิวตะไดอีน รับเบอร์ (SBR)
การกลั่นนำ้ามันดิบและ เบนซีน สไตรีน พอลิสไตรีน (PS)
กระบวนการแตกโมเลกุลและการ โทลูอีน โทลูอีนไดไอโซไซยา พอลิยูริเทน (PU)
เปลี่ยนโครงสร้างของแนฟธา เนต (TDI)
ไซลีน เทอพาธาลิคแอซิด พอลิเอธิลีนเทเรพธาเลท (PET)

12