Page 11 - demo-9786164261051
P. 11
CHAPTER 01
บทน�า
การติดสารเสพติดนั้นมีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับการแสดงพฤติกรรมที่ผิดปกติ ซึ่งเป็นผลโดยตรง
มาจากความผิดปกติที่สมอง จึงเป็นเรื่องจ�าเป็นอย่างมากที่เราต้องเข้าใจการท�างานของสมองที่ปกติ
เพื่อเข้าใจผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นเมื่อมีความผิดปกติเพราะว่าผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นของสมองคือพฤติกรรม (behaviors)
และความคิด (thoughts) ดังนั้น ในบทที่ 1 นี้ จะเป็นการกล่าวถึงความรู้พื้นฐานของโครงสร้างและหน้าที่
ตัวอย่าง
ของสมอง รวมทั้งพัฒนาการของสมอง เพื่อน�าไปสู่ความเข้าใจถึงกลไกการท�างานของสมองทั้งในระดับเซลล์
และระดับโมเลกุลรวมทั้งกลไกการท�างาน และอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจากผลกระทบของสารเสพ
ติดต่อไป
chapter 01 | โครงสร้างและหน้าที่ของสมอง
พัฒนาการของสมอง (Brain Development)
ระบบประสาทมีพัฒนาการเริ่มต้นตั้งแต่สัปดาห์ที่ 3 ของตัวอ่อน (embryo) ซึ่งมีความยาว
ประมาณ 1.4 มิลลิเมตร โดยที่ส่วน ectoderm ที่อยู่เหนือ notochord และ paraxial mesoderm นั้น
จะเริ่มหนาตัวขึ้นเป็นแผ่นหนาเรียกว่า neural plate อยู่หน้าต่อ neural node หลังจากนั้น neural plate
จะยกตัวสูงขึ้นเป็นสันเรียกว่า neural fold ซึ่งร่องเว้าที่อยู่ในแนวกลางสันทั้งสองเรียกว่า neural groove
ต่อจากนั้น neural fold ทั้งสองข้างจะเจริญมาชนกันท�าให้ neural groove ที่เป็นร่องนั้น ปิดสนิท
เกิดเป็นท่อ (neural tube) การเจริญของ neural fold ที่มาชนกันนี้จะติดกันแบบ double fusion
คือ ติดกันเป็น 2 ชั้น คือ ชั้นนอกหรือชั้นบนเป็น ectoderm และชั้นใน หรือชั้นล่างเป็น neural ectoderm
ท่อที่ปิดสนิทนี้เกิดขึ้นเริ่มต้นตรงกับระดับของ somite คู่ที่ 4 หลังจากนั้นก็จะแผ่ไปทางด้านบน
และซ้าย บริเวณตรงปลายที่ไม่ติดกันเห็นเป็นรู เรียกว่า neural pore ที่ปลายบน (rostral neural pore)
และปลายล่าง (caudal neural pore) ซึ่ง rostral neural pore นั้น จะปิดสนิทประมาณวันที่ 23 และ
caudal neural pore นั้นจะปิดวันที่ 25 บริเวณส่วนทางด้านบนก็จะเจริญไปเป็นสมอง ส่วนทางด้านล่าง
ก็จะเจริญไปเป็นไขสันหลัง (รูปที่ 1-1) การเจริญทางด้านบนนั้น จะเร็วกว่าทางด้านล่าง เมื่อตัวอ่อนมีอายุ
ประมาณ 4 สัปดาห์ ทางด้านบนจะเจริญแผ่ เป็นกระเปาะ 3 แท่งด้วยกัน เรียกว่า primary brain vesicle
(รูปที่ 1-1) ซึ่งประกอบไปด้วย prosencephalon (เป็นส่วนที่จะเจริญต่อไปเป็น forebrain)
mesencephalon (เป็นส่วนที่จะเจริญต่อไปเป็น midbrain) และ rhombencephalon
(เป็นส่วนที่จะเจริญต่อไปเป็น hindbrain) เมื่อตัวอ่อนมีอายุประมาณ 5 สัปดาห์ จะมีการเจริญเพิ่มขึ้น
2 สมองและสารสื่อประสาท
